Maagzweren bij het paard

De symptomen en wat te doen als eigenaar

Aflevering 1 gaat over maagzweren. Een erg goed onderwerp om de podcast mee te starten, want 50% van de paarden in Nederland heeft maagzweren. Bij renpaarden loopt dit percentage zelfs op tot 90%. Dat zijn veel paarden met maagzweren! Signalen die erop wijzen dat een paard last heeft van maagzweren, lopen erg uiteen. De meest voorkomende klachten zijn:

• verminderde eetlust
• vermagering
• een doffe vacht
• tandenknarsen
• gapen
• koliekverschijnselen
• diarree
• verminderd presteren en
• singelnijd

De klachten zijn vaak erg vaag. Je kunt je voorstellen dat paardeneigenaren niet meteen doorhebben dat de symptomen wijzen op een maagzweer.

Hoe en waarom ontstaan maagzweren?

Als eerste is het goed om te weten in welk deel van de maag de maagzweren zich bevinden. De paardenmaag bestaat uit twee delen. In het klierrijke deel wordt het maagzuur gemaakt. Het klierarme deel is het bovenste gedeelte van de maag, waar voedsel als eerst binnenkomt. De meeste maagzweren ontstaan in het klierarme deel.

De paardenmaag produceert 24 uur per dag maagzuur. Wanneer de voeropname van een paard niet genoeg lijkt op hoe deze oorspronkelijk hoort te zijn, (lees: zoals bij wilde paarden die in de vrije natuur leven), kunnen er problemen ontstaan. Een paardenmaag is in verhouding tot magen van andere dieren erg klein. De paardenmaag is een soort doorgeefluik naar de darmen. Het is geen plaats waar voeding wordt opgeslagen. Daarom is het bij paarden van groot belang dat ze gedurende de dag regelmatig kleine beetjes kunnen eten. Op deze manier trekt het maagzuur in de voeding en komt het zuur niet bij het bovenste, klierarme deel van de maag terecht.

Helaas wordt deze manier van voeren vaak niet correct nagebootst. Paarden krijgen veel (kracht)voer in 1x en staan vervolgens langer dan wenselijk zonder voer. De aanmaak van maagzuur in de paardenmaag gaat gewoon door en komt op deze manier bij het klierarme deel van de maag terecht, waardoor er maagzweren kunnen ontstaan. Een paard die regelmatig kleine hoeveelheden ruwvoer tot zijn beschikking heeft, heeft minder kans op maagzweren dan een paard die niet onbeperkt ruwvoer heeft. Maar dat wil niet zeggen dat het niet voorkomt!

De oorzaken van maagzweren op een rijtje:

• Verminderde voedselopname,
• Training 
• Weinig ruwvoer krijgen (waardoor een paard minder speeksel aanmaakt),
• Veel krachtvoer gevoerd krijgen,
• Stress (door stress wordt de bloedtoevoer minder naar de maag),
• Pijn,
• Langdurig medicatiegebruik.

De behandeling van maagzweren

De meeste maagzweren komen voor in het klierarme (bovenste) deel van de maag. Als dit inderdaad het geval is, wordt vaak omeprazol gebruikt als medicatie voor de maagzweren. Omeprazol zorgt ervoor dat de hoeveelheid zuur in de maag lager wordt, de maag krijgt zo een hogere pH.
Als de maagzweren in het klierrijke deel van de maag zitten, wordt omeprazol in combinatie met sucralfaat gegeven. Sucralfaat is een middel dat ervoor zorgt dat er een soort laagje over de maag komt te liggen. Normaal regelt de maag zelf dat er een slijmlaagje overheen ligt, maar door de maagzweren lukt dit vaak niet meer.

Naast medicatie is het hele management heel erg belangrijk. Er moet gezorgd worden dat het paard zo min mogelijk stress ervaart. Vaak moet de training van het paard tijdelijk verminderd of stilgelegd worden. En natuurlijk is het belangrijk dat het paard continu kleine beetjes (ruwvoer) kan eten. De hoeveelheid krachtvoer moet vaak ook drastisch worden verminderd.

Diagnose via mest?

Er zijn maagzweertesten die je kunt uitvoeren op de paardenmest. Echter, deze testen hebben een lage specificiteit en sensitiviteit, dat wil zeggen dat deze testen niet betrouwbaar zijn. Daarom is het erg belangrijk dat je de dierenarts belt bij het vermoeden dat je paard maagzweren heeft.

Aimée en Iris raden het aan om altijd een gastroscopie* te laten uitvoeren wanneer jij denkt dat je paard last heeft van maagzweren. Ga dus niet zelf aan de slag met supplementen en dergelijke. Dit is belangrijk omdat de meeste symptomen van maagzweren ook bij andere problemen kunnen horen. Op deze manier kom je er meteen achter of je paard maagzweren heeft en kan hij dus ook sneller correct worden behandeld.

* Een gastroscopie is een maagscopie. Hierbij wordt een endoscoop (lange slang met een camera erop) ingebracht via de neus van het paard. Deze gaat door de slokdarm in de maag zodat er nauwkeurig in de maag gekeken kan worden.

Kan een maagzweer bij mijn paard vanzelf over gaan?

Iris & Aimée hebben de vraag gehad of een maagzweer ook vanzelf over kan gaan… En ja! Dat is mogelijk. Een lichte maagzweer kan vanzelf weg gaan wanneer de factoren die de maagzweer hebben veroorzaakt weggehaald worden.

Preventie van maagzweren

Als paardeneigenaar wil je waarschijnlijk graag weten hoe je maagzweren kan proberen te voorkomen. Dat is een goede en belangrijke vraag. De kans op maagzweren kun je verminderen door de eerdergenoemde risicofactoren zoveel mogelijk te vermijden.

• Probeer stress te vermijden
• Probeer het stal en voermanagement stabiel te houden
• Paarden moeten zoveel mogelijk buiten staan, 24 uur op stal is niet gezond!
• Geef regelmatig kleine porties ruwvoer en weinig tot geen krachtvoer
• Paarden moeten 24 uur beschikking hebben tot water
• Geef ruwvoer voor de training
• Neem voer mee als je lang op pad gaat met je paard

Vond je het leuk om deze blog te lezen en wil je nog meer weten over paarden en gezondheid? Volg Aimée en Iris op Instagram, hier kun je ook meedoen met leuke en educatieve challenges met je paard. Abonneer je op de podcast via Spotify of Apple Podcast.

Instagram Podcast: https://www.instagram.com/paardengezondheidpodcast/

Geschreven door: Suzanne Mechielsen